امام جواد(ع)پیشوای خردسال
بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت محمدبن علی الجواد(ع)به تصریح پیشوایان گذشته وبا تعیین امام رضا(ع)درکودکی عهده دار امامت وخلافت خدا درزمین شدند.
هرچند به طور طبیعی شکوفایی عقل وجسم انسان مرزی خاص داردومردم با رسیدن به آن زمان به کمال دست می یابند ؛ولی مانعی نداردکه خداوند تواناوحکیم این دوران را برای برخی از بندگانش کوتاه سازدچنان که قرآن کریم می فرماید :(به یحیی گفتیم)ای یحیی کتاب آسمانی را به جدوجهدوقوت نبوت بگیر وبه اودر همان سن کودکی وصباوت -سه سالگی حکمت ومقام نبوت بخشیدیم (مریم آیه 12).
آگاهی های تاریخی درباره زندگی امام جواد (ع)چندان گسترده نیست؛زیرا ازسویی محدودیتهای سیاسی ،تقیه وشیوه های پنهانی مبارزه،سبب عدم نقل اخبار درمنابع تاریخی می شدوازسوی دیگرزندگی ایشان چندان طولانی نبودتااخبار فراوان دردست باشد.
مأمون سعی داشت قتل امام رضا (ع)را پنهان کند اما علویان دریافتند که او امام را مسموم کرده وبه قتل رسانده است ازاین رو مأمون احساس نا امنی کرد بنا براین برای رفع خطر امام جواد (ع)را ازمدینه به بغداد فرا خواندوموردتفقد ودلجویی قرار داد وایشان را زیر نظر گرفت.اسناد تاریخی حکایت ازسیاسی وتحمیلی بودن ازدواج امام(ع)بادختر مأمون دارد زیرا از طریق خبر چینی های او مأمون همواره درجریان کم وکیفاوضاع وفعالیتهای امام قرار داشت .
امام(ع)دراین شرایط برای حفظهویت تشیع وزنده نگه داشتن هسته های مرکزی مقاومت،برنامه ی حفاظتی را پی ریزی کرد.ایشان کارگزارانی رابه سراسر قلمرو حکومت عباسی گسیل داشت وبه آنها سفارش کرد تا با فعالیت حساب شده از تجزیه شیعه جلوگیری کنند. کارگزاران امام در بسیاری از استانها به بهانه ی جمع آوری وجوه به مشکلات پیروان اهل بیت (ع)رسیدگی می کردندوبه پرسشهای عقیدتی واخلاقی آنها پاسخ می دادند.ازاین طریق ارتباط امام وامت حفظ می شد.
مهمترین بعدازابعاد زندگی آن حضرت مکتب علمی ایشان است.صدها حدیث درموضوعات گوناگون از طریق راویان واصحاب ایشان نقل کرده اند.
مامون چون از تمام کارهای امام از طریق نیروها ی جاسوسی وامنیتی اش خبر داشت وآسوده خاطر بود با اسرار امام(ع)برهجرت به مدینه موافقت کرد.وقتی معتصم عباسی به خلافت رسید ،بی درنگ امام(ع)رابه بغداد احضار کرد وطولی نکشید که امام(ع)به شهادت رسید.
تحلیلی ازتاریخ تشیع امامان (ع)؛محمد نصیری،ص226