نقاش

رشد عواطف

در ماه رمضان به دلیل کم خوردن و کم شدن شکم بارگی ها، آمادگی برای رشد عواطف انسانی فراهم می ­آید. در این زمان، فرصت بسیار ارزشمندی برای پرورش فضائل انسانی بوجود می ­آید.

پیامبر صلی الله علیه وآله سفارش می­ کنند که مسلمانان در ماه مبارک رمضان اموری را رعایت کنند:«وَ تَصَدَّقُوا عَلی فُقَرائِکُمْ وَ مَساکینِکُمْ وَ وَقِّرُوا کِبارَکُمْ وَارْحَمُوا صِغارَکُمْ؛ بر فقراء و بیچارگانتان ببخشید، به بزرگانتان احترام کنید، به کوچک­ترهایتان محبّت کنید و با خویشانتان ارتباط برقرار کنید.»

در جای دیگر می فرمایند: «تَحَنَّنُوا عَلی اَیْتامِ النّاسِ یُتَحَنَّنُ عَلی اَیْتامِکُمْ؛ بر یتیمان مردم مهربان باشید تا به یتیمان شما رحم کنند.»

همچنین در مورد اطعام روزه­ داران می­ فرماید: «مَنْ فَطَّرَ مِنْکُمْ صائِماً مُؤْمِناً فی هذَا الشَّهْرِ کانَ لَهُ بِذلِکَ عِنْدَ اللهِ عِتْقُ نَسِمَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضی مِنْ ذُنُوبِهِ؛ کسی که روزه ­دار مؤمنی را در ماه رمضان افطاری دهد، نزد خداوند اجر آزاد سازی بنده­ ای دارد و موجب بخشش همه گناهان گذشته­ اش می­ شود.»

بحار الانوار، ج93، ص356

اهتمام به قرآن

ماه رمضان بهار قرآن است. امام صادق علیه السلام فرمودند: «لِکُلِّ شَیْءٍ رَبیعٌ وَ رَبیعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضان؛هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.» اصول کافی، ج2، کتاب فضل القرآن، ص63

همچنین امام رضا علیه السلام فرمودند: «… مَنْ قَرَأَ فی شَهْرِ رَمَضانَ آیَةً مِنْ کِتابِ اللهِ کانَ کَمَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ؛ هر کس آیه­ ای از قرآن را در ماه رمضان بخواند، مانند کسی است که یک ختم قرآن در غیر از ماه رمضان خوانده است.»بحار الانوار، ج93، ص341.

و از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده كه فرمود:”ان الشهور عندالله اثناعشر شهرا فى كتاب الله یوم خلق السماوات و الارض فغرة الشهور شهر الله شهر رمضان ، و قلب شهر رمضان لیلة القدر، و نزل القرآن فى اول لیلة من شهر رمضان ، فاستقبل الشهر بالقرآن ."((براستى كه در كتاب خدا ماه ها نزد خدا دوازده ماه است . روزى كه خداوند آسمان ها و زمین را آفرید، پس نور و روشنى ماه ها ماه رمضان است ، و قلب ماه رمضان شب قدر است ، و قرآن در شب اول ماه رمضان نازل گشته ، پس با قرآن از این ماه استقبال كن .))بحارالانوار، ج 96، ص 340 - 341

جایگاه روزه

در ماه مبارک رمضان، یکی از واجبات روزه گرفتن است. بیان اجر و پاداش روزه در این ماه، زمینه اهتمام به این واجب الهی را فراهم می­ سازد.

«عَنْ رَسُولِ اللهِ صلی الله علیه و آله اَنَّهُ قالَ: یَقُولُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ: اَلصَّوْمُ لی وَ اَنَا اُجْزِی (اُجْزَی) بِهِ؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند عزیز و جلیل می­ فرماید: روزه از آن من است و من بدان جزا می­ دهم (یا من جزای او هستم).»بحارالانوار، ج93.، ص258.

همچنین رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «منْ مَنَعَهُ الصَّوْمُ مِنْ طَعامٍ یَشْتَهیهِ کانَ حَقّاً عَلَی اللهِ أَنْ یُطْعِمَهُ مِنْ طَعامِ الْجَنَّةِ وَ یُسْقِیَهُ مِنْ شَرابِها؛ کسی که روزه او را از غذای مورد علاقه ­اش باز دارد، بر خداوند حق است که از غذای بهشت به او بخوراند و از نوشیدنی های بهشت سیرابش کند.»بحارالانوار، ج40، ص331

در باب عواقب روزه خواری و عذابهای اخروی آن امام صادق علیه السلام فرمودند: «مَنْ اَفْطَرَ یَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ خَرَجَ رُوحُ الْایمانِ مِنْهُ؛ کسی که یک روز از ماه رمضان را بخورد، روح ایمان از او خارج می­ شود.»وسائل الشیعه، ج10، ص245

دستورالعمل های استجابت دعا
۱- همدلی دل و گفتار
۲- دعا، حتی در مواقع شادی و وفور نعمت
۳- دعا همراه با عمل صالح و وفا به خدا
۴- هنگامی که خدا را شناختید دعا کنید تا مستجاب گردد:در بحارالانوار در جلد ۹۳ نقل شده است که: «جماعتی از امام جعفر صادق (ع) سوال نمودند که چرا هر چه ما دعا می کنیم، دعای ما مستجاب نمی گردد؟ و حضرت پاسخ دادند: زیرا شما کسی را دعا می کنید که او را نمی شناسید و در حدیثی دیگر از حضرت صادق (ع) نقل شده است که: «چون دعا می کنید گمان کنید که حاجت شما در خانه ی شماست».
۵- مبالغه و الحاح:یکی دیگر از شرایط استجابت دعا، مبالغه و الحاح (اصرار و پافشاری) در هنگام دعا می باشد و از این رو در اصول کافی جلد ۲ از حضرت رسول نقل شده است که ایشان فرموده اند: «خداوند رحم می کند بر بنده ای که با حالت الحاح (اصرار و پافشاری) حاجتی را از خدا طلب می کند؛ خواه دعای او مستجاب بشود و خواه نشود.»
۶- یک دعای مخفی بهتر از ۷۰ دعای علنی:از امام رضا (ع) نقل شده است که: «اگر یک دعای مخفی به جا آوری، بهتر است از هفتاد دعا که به طور علنی به جای آوری!»
۷- بهترین زمان پذیرش دعا:حضرت علی (ع) درباره ی بهترین اوقات دعا فرموده اند: «دعا را در چهار وقت غنیمت شمارید: هنگام خواندن قرآن، در وقت اذان، وقت باریدن باران و هنگام ملاقات کردن دو صف برای شهادت»
۸- برای برآورد حاجت گریه کن، اگرچه به مقدار سر مگسی باشد!
۹- دادن صدقه قبل از بیان حاجت
۱۰- دعا کردن در حق دیگران .

بسم الله الرحمن الرحیم

رمضان! ای ماه نور و پاکی ،ای حجم صفا و پاکی وخلوص ، اینک تو آمدی مقدمت گرامی باد. رمضان تو قصیده ی بلند فضیلتی ،رمضان تو دشت وسیع رحمتی ،تو اقیانوس فراخ برکتی .

رمضان !اینک تو با تمام خلوص و صفایت به سراغمان آمده ای و با تمامی توان و توشه ات به یاری ما آمده ای تا دستمان گیری واز گرداب گناه و فساد و معصیت و نافرمانی های یک ساله مان ،رهایمان سازی، و تو آمده ای تا با تلاشت تارهای ضخیم غفلت و عصیانی را که به دور خود تنیده ایم بگسلی و در فضای پاک و مطبوع ((توبه و استغفار ))به تفرجمان گماری که با تمام وجود سرتا پا نیازمان به آستان رب برویم و کوبه ی درگاه ملکوتش را به صدا در بیاوریم که :((ربنا فاغفر لنا ذنوبنا و کفر عنا سئیاتنا وتوفنا مع الابرار)).

خدایا !

در این روز مرا هوش و بیداری در کار طاعتت نصیب فرما و از صفاهت و جهالت و کار باطل دور گردان و از هر چیزی که در این روز نازل می فرمایی مرا نصیب بخش به حق جود وکرمت ای جود وبخشش دارترین عالم.

گاهی لازم برای خدا ناز کنیم و مثلا اگه از ما پرسید چرا گناه کردی بگیم تو که خیلی بخشنده ای منو ببخش یا مانند این فراز از دعای مشلول که: